مطالب علمی

کشف آهن در خارج از منظومه شمسی ستاره شناسان را به وجد آورد

کشف آهن در خارج از منظومه شمسی موجی از هیجان و خوشحالی را در میان ستاره شناسان و پژوهشگران ایجاد کرده ، زیرا برای نخستین بار است که در خارج از منظومه شمسی چنین عنصری یافت شده است.
کشف آهن در خارج از منظومه شمسی می تواند برای بسیاری از ستاره شناسان هیجان انگیز باشد. در واقع آهن کشف شده در اتمسفر یک سیاره فراخورشید قرار گرفته است. این سیاره فراخورشیدی KELT-9b نام دارد که دارای فاصله ۶۲۰ سال نوری با زمین است.
سیاره فراخورشیدی یاد شده گرم ترین سیاره از این دست است که تاکنون کشف گردیده. درجه حرارت بر روی این سیاره فرا خورشیدی در حدود ۳ هزار و ۷۵۰ درجه سانتیگراد بوده و اینکه یک سیاره فراخورشیدی حتی از یک ستاره هم داغ تر باشد برای ستاره شناسان امری عجیب و اسرارآمیز به نظر می رسد.
مطالعات اخیر بر روی سیاره فرا خورشیدی یاد شده به کشفیات جالبی منتهی شد که در راس آنها کشف آهن و تیتانیوم در اتمسفر این سیاره بود. هر چند عنصر آهن جز عناصری است که به وفور در کیهان مشاهده می شود، اما تاکنون وجود چنین عنصری در اتمسفر سیارات خورشیدی و خارج از منظومه شمسی کشف نشده بود.
فرایند پیچیده کشف آهن در خارج از منظومه شمسی
البته کشف آهن در اتمسفر یک سیاره فراخورشیدی فرایند ساده ای نیست زیرا آهن به خاطر ویژگی های خاص، رد چندانی از خود به جای نمی گذارد و لذا نمی توان با مشاهده نوری که از یک سیاره فراخورشیدی ساطع می شود به راحتی وجود یا عدم وجود آهن را برآورد کرد.
پژوهشگران با انجام یک آزمایش شبیه سازی دقیق موفق شدند در نهایت وجود آهن در اتمسفر KELT-9b  را تایید کنند. در زمان انجام این آزمایش آنها در صدد یافتن پاسخی برای این سوال بودند که اتمسفر سیاره فراخورشیدی در بردارنده چه عناصری می تواند باشد؟
شبیه سازی اتمسفر این سیاره نشان داد که اکثر مولکول های این سیاره فراخورشیدی به خاطر درجه حرارت بالا باید به شکل اتم درآمده باشند، زیرا درجه حرارت باعث برخورد ذرات با یکدیگر شده و پیوست های مولکولی را در هم شکسته است. 
ترکیب نتایج شبیه سازی با مشاهده گذار سیاره فراخورشیدی یاد شده از مقابل ستاره میزبان، در نهایت پژوهشگران را قانع کرد که در اتمسفر این سیاره آهن وجود دارد. آنها حتی پا را از این فراتر نهاده و به وجود تیتانیوم در اتمسفر این سیاره پی بردند.
سیاره فراخورشیدی KELT-9b در زمره سیارات بشدت داغ طبقه بندی می شود. از نکات جالب این سیاره می توان به اتمسفر فوق پیچیده آن اشاره کرد که از یک سو ویژگی های اتمسفر ستاره ها را دارد و از سوی دیگر منعکس کننده ویژگی های اتمسفر های سیاره ای است.
یک سیاره فراخورشیدی به سیاره ای اطلاق می شود که در خارج از منظومه شمسی قرار دارد. اینها همان سیاراتی هستند که به دور ستاره ای غیر از خورشید در حال چرخش هستند. مشاهد این سیارات چالشی بزرگ برای ستاره شناسان است، زیرا نور کمی از خود ساطع می کنند. بر همین اساس اکثر سیارات فراخورشیدی که تاکنون کشف شده اند چندین برابر زمین هستند، زیرا کشف سیارات فراخورشیدی هم اندازه زمین بسیار چالشی خواهد بود.