مطالب علمی

برای دانشمندهایی که سیاره سرخ را از مدارگردها می نگرند ماه گذشته میلادی دارای طوفانهای مهمی بوده است. طوفانهای گرد و غبار جهانی که به صورت مجموعه ای از طوفانها یک ابر غبار بزرگ را به دور سیاره بهرام به وجود آورده اند، هر شش تا هشت سال (3-4 سال بهرامی) به وجود می آیند.  دانشمندها هنوز به خوبی نمی دانند که چرا و چطور این طوفانها به وجود می آیند و توسعه می یابند.

در ماه ژوئن یکی از این طوفانها به سرعت سیاره را در بر گرفت. دانشمندها ابتدا یک طوفان کوچک مقیاس را در 30 مِی مشاهده نمودند سپس در 20 ژوئن این طوفان کل سیاره را فرا گرفت.

از آنجاییکه کاوشگر فرصت با انرژی خورشیدی کار می کند گرد و غبار طوفان مانع دریافت انرژی خورشیدی و شارژ باطریهای آن می شود. از 18 ژولای هیچ پاسخی از کاوشگر درافت نشده است.

بر اساس تحقیقات قبلی ناسا در مورد طوفانی در سال 2001 در بهرام، پیش بینی می شود در ماه سپتامبر طوفان فروکش نموده و کاوشگر فرصت می تواند دوباره به کار خود ادامه دهد. 

بسیارای از مدارگردها و نیز کاوشگر کنجکاوی بر روی سطح سیاره سرخ در حال تحلیل داده های خود می باشند تا بتوانند این طوفانها را بهتر شناخته و برای آب و هوای بهرام الگویی طرح نمایند.

مدارگردهایی که در حال بررسی این طوفان ها می باشند به قرار زیر می باشند:

• مدارگرد اُدیسه بهرام

این مدارگرد با ابزارهایی که دارد دمای جو و سطح سیاره و نیز میزان گردغبار را هفته ای دو بار اندازه          می گیرد تا تشخیص دهد چطور این طوفانها کل سیاره را در بر می گیرند.

• مدارگرد شناسایی بهرام

در این مدارگرد دو ابزار وجود دارد که یکی از سیاره به طور روزانه تصویربرداری رنگی می نماید و دیگری چگونگی تغییر دمای جو را با تغییر ارتفاع می سنجد. 

• مدار گرد MAVEN

مدارگرد MAVEN خود طوفان را بررسی نمی کند،  بلکه تیم تحقیقاتی می خواهند به وسیله آن تاثیر طوفانها بر روی جو بالایی بهرام را بررسی نمایند. آنها می خواهند بدانند که طوفانها چطور باعث رقیق شدن جو بهرام و در نتیجه از دست رفتن آب مایع اولیه بر روی سیاره شده اند. به طور مثال طوفانها باعث گرمتر شدن جو بر اثر جذب انرژی خورشیدی و در نتیجه فرار مولکولهای جو می شود.

• کاوشگر کنجکاوی 

این کاوشگر این امتیاز را دارد که سیاره را از روی سطح بررسی کند. کنجکاوی ابزار های مختلفی دارد که  می تواند با آنها مقدار و اندازه ذرات غبار و میزان جذب نور خورشید توسط آنها را اندازه گیری کند و نیز وسیله ای که فشار هوا را اندازه گیری می نماید.

دانشمندها معتقدند که این طوفان غبار بر روی سیاره حداقل چند ماهی ادامه دارد. هر زمان در هفته های آتی به بهرام می نگرید به یاد آورید دانشمندها در حال جمع آوری مقدار زیادی داده می باشند تا الگوی پیچیدۀ آب و هوای سیاره سرخ را بهتر درک کنیم. 

منبع: سایتNASA