استقرار سمت ارتفاعی
روشی برای استقرار یک تلسکوپ که در آن برای تعقیب اجرام آسمانی می باشد.
تلسکوپ در دو جهت سمت و ارتفاع حرکت می‌کند. استقرار تلسکوپهای اولیه مانند تلسکوپ بزرگ هرشل، تلسکوپهای ارزان قیمت آماتوری، تلسکوپ های دابسونی و بعضی تلسکوپ های بزرگ و سنگین وزن کنونی مانند تلسکوپ 6 متری متعلق به روسیه و تلسکوپ ده متری کک 2/1 متری درلاپالما از این نوع می باشند. اگر تلسکوپ برای خنثی کردن حرکت ظاهری اجرام آسمانی به دلیل چرخش زمین دارای تنها یک موتور برای چرخش یک دور در شبانه روز باشد، از آنجائیکه تصویر حول محور نوری سیستم می چرخد (چرخش میدان) این نوع استقرار مناسب نیست به ویژه در کار عکسبرداری‌های دقیق و طولانی مدت از اجرام آسمان.
برای رفع ایراد چرخش درتصویر باید دراستقرار تلسکوپ از سه موتور که سرعت‌های متغییر و حساب شده ای داشته باشند استفاده کرد و به یک کامپیوتر مرکزی برای ایجاد هماهنگی بین سرعت‌ها و تعقیب دقیق اجرام نیاز است و همین مسئله قیمت چنین تلسکوب هایی رابالا می برد.
ازآنجائیکه دراین نوع استقرار، قطعات بدنه فشرده تر و متقارن هستند ومحور تلسکوپ در امتداد گرانش زمین قرار دارد ساخت تلسکوپ های بزرگ باچنین استقراری نسبت به روش‌های دیگر بهتر به نظر می رسد. در ضمن اندازه گنبد چنین تلسکوپهای کوچکتر از مدلهای مشابه می شود. ازآنجائیکه رادیو تلسکوپ ها نقطه به نقطه از آسمان نمونه برداری می کنند و وچرخش تصویر آسمان اشکالی ایجاد نمی کند به این نوع استقرار مجهز می‌شوند.
بخش علمی مرکز علوم و ستاره شناسی تهران