مطالب علمی

برای آنکه گرفتگی ماه و یا گرفتگی خورشید پیش آید لازم است خورشید، زمین و ماه هر سه در یک صفحه قرار گیرند.در ماه گرفتگی، مخروط تمام سایه زمین باید ماه را در بر گیرد. اگر سه جرم سماوی ماه، خورشید و زمین همیشه در یک سطح قرار داشتند گرفتگی ماه در همه فازهای بدر ماه صورت می گیرد. مدار حرکت ماه بدور زمین در حدود 5 درجه و 9 دقیقه نسبت به سطح دایره البروج(سطح مدار زمین) متمایل است. در نتیجه ماه گرفتگی فقط وقتی وقوع می یابد ماه بدر در یکی از دو گروه قرار می گیرد. محل این گره ها در طی 6/18 سال گردش کامل بدور زمین دارند.

در ماه گرفتگی لازم است که ماه در نزدیکی یکی از گره های مدار خود باشد. ماه در حالت مقابله یعنی در فاز بدر باشد.در هنگام خسوف ماه، اول وارد قسمت نیمسایه زمین میشود. در این حالت چنانچه ناظری در ماه باشد خواهد دید که قسمتی از قرص خورشید توسط زمین پوشانده شده است. تشخیص گرفتگی ماه در نیمسایه زمین مشکل است. وقتی که گرفتگی ماه در نزدیکی یکی از گره های آن صورت گیرد ممکن است گرفتگی آن جزئی و یا کمی باشد، گرفتگی ماه وقتی جزئی است که قسمتی از کره ماه داخل قسمت تمام سایه زمین گرددو هنگامی کلی است که تمام کره ماه داخل قسمت تمام  سایه زمین شود.از آنجائیکه اتمسفر زمین نور قرمز را بیشتر از نور آبی از خود عبور می دهد لذا سطح ماه به هنگام گرفتگی قرمز رنگ می شود،این خسوف دومین خسوف کلی در سال جاری می باشد.

بخش علمی مرکز علوم و ستاره شناسی تهران