مطالب علمی

مریخ(1)

برنامۀ کاوش بهرام

از زمان نخستین تصویرازنزدیک بهرام در سال 1965،  سفرهای فضا پیماها به سیارۀ سرخ یک دنیا را به طرز عجیبی آشنا نموده است و هنوز به اندازۀ کافی متفاوت است تا درک ما از اینکه چه چیزی باعث می شود تا یک سیاره اینگونه باشد را به چالش بکشد. هر زمان که ما احساس می کنیم که به فهم بهرام نزدیک هستیم، کشفهای جدید نکته های برجسته ای را وارد تحقیقات نموده تا   نظریه های موجود را بازبینی نماییم.

ممکن است شما فکر کنید بهرام برای فهمیده شدن باید آسانتر باشد. مانند زمین، بهرام هم دارای الگوها، آتشفشان، دره و سایر موارد قابل در نظر گرفتن را دارد. به هر حال شرایط بر روی بهرام به شکل خشنی از آنچه ما بر روی سیارۀ خودمان می شناسیم متفاوت است.

در طول سه دهۀ گذشته، فضاپیما به ما نشان داده است که بهرام صخره ای و سرد بوده و در زیر آسمان صورتی و غبارآلودش فاقد حیات می باشد. ما کشف نموده ایم که سرزمین بی حاصل مریخ امروز حاکی از یک دنیای فرار جایی که زمانی آتشفشانها در آن فوران می کردند، شهابها دهانه های عمیق حفر می کردند و سیلهای ناگهانی روی سطح را مورد یورش قرار می دادند. و بهرام به جذابیتهای جدید خود با هر فرود یا عبور مداری توسط فضاپیمای ما ادامه می دهد.

بیان پرسش برای کاوش بهرام: زندگی بر روی بهرام؟

در میان کشفهای ما در مورد بهرام، یکی از همه برجسته تر می باشد: امکان وجود آب مایع بر روی بهرام است: در گذشتۀ دور آن یا باقی مانده در زیر سطح آن امروز. آب مساله ای کلیدی است چون تقریباً هر جا بر روی زمین آب پیدا کردیم، زندگی هم پیدا کردیم. اگر بهرام زمانی آب مایع داشته، یا هنوز امروز دارد، این باعث می شود که بپرسیم آیا هیچ گونه حیات میکروسکوپی ای  می توانسته بر روی سطح آن تکامل یافته باشد. هیچ مدرکی مبنی بر وجود حیات در گذشتۀ سیاره وجود دارد؟ اگر دارد، آیا هیچ یک از این مخلوقات ریز زنده هنوز امروز وجود دارد؟ تصور کنید که چقدر هیجان انگیز است که جواب "بله!!" باشد.

حتی اگر بهرام عاری از حیات در گذشته یا حال باشد، به هرحال هنوز جذابیتهای بسیاری در افق می باشد. ما خودمان شاید "حیات بر روی بهرام" بشویم اگر روزی بشر سفر به آنجا را انتخاب کند. در ضمن ما هنوز چیزهای زیادی برای آموختن در مورد این سیارۀ اسرار آمیز و محیطهای گستردۀ آن داریم.

استراتژی کاوش ما: جستجوی آب!

برای کشف امکان حیات بر روی بهرام- در گذشته، حال یا حیات ما در آینده- برنامۀ بهرام یک استراتژی کاوش شناخته شده به نام "در جستجوی آب" را توسعه داده است.

جستجوی آب با فهم محیط فعلی بر روی بهرام آغاز می شود. ما می خواهیم قسمتهای مشاهده شده مانند بسترهای خشک روخانه، یخ در کلاهکهای قطبی و گونه های صخره ای که تنها وقتیکه آب وجود دارد تشکیل می شوند را کاوش نماییم. ما می خواهیم بهارهای داغ، مجاری گرمابی یا آب ذخیره شدۀ زیر زمینی را جستجو نماییم. ما می خواهیم بفهمیم آیا بهرام در زمانهای دور گذشته همانطور که بعضی از دانشمندان بر این باورند یک اقیانوس پهناور در نیمکرۀ شمالی داشته است؟ و احتمالاً چطور بهرام از یک محیط آب دارتر به محیطی با آب و هوای خشک و گرد و غبار دار امروز تبدیل شده است؟ جستجو برای این پاسخها به این معناست که ما باید به درون زمین شناسی سیاره و تاریخچۀ آب و هوای آن برای فهمیدن اینکه چطور، چه زمانی و چرا بهرام دچار این تغییرهای چشمگیر  و تبدیل شدن به سیارۀ نامطبوع، اما هنوز نوید بخش، که ما امروز مشاهده می کنیم، تعمق نماییم.

ماموریتهای آینده

برای دنبال کردن این هدفها، تمام ماموریتهای آینده ما بر اساس سوالهای علمی دقیق که به طور پیوسته همزمان با کشفهای جدید مطرح می شوند، خواهند بود.

فن آوریهای کاملاً جدید ما را قادر می سازد تا بهرام را به شیوه هایی که ما قبلاً هرگز نداشته ایم کاوش کنیم و نتیجۀ این فن آوریها تصویرهای با کیفیت بالاتر، فرودهای دقیقتر، محدودۀ حرکت روی سطح وسیعتر و حتی آوردن نمونه های خاک و صخرۀ بهرام برای مطالعه در آزمایشگاههای اینجا بر روی زمین می باشد.