مطالب علمی

قلب تاریک برخورد کیهانی

کهکشان جالب قنطورس در اشعه های مادون قرمز دور برد و ایکس

ویژگی های ساختاری درونی که در این عکس دیده شده است به دانشمندان در درک مکانیزم و روابط بین کهکشان ها کمک می کند. همانطور که می دانیم فوران های گسترش یافته در هزاران سال نوری که از قلب سیاه چاله ها می آیند. ابر های تازه کشف شده ای که موازی این فوران ها هستند را نیز می توان در اطلاعات مادون قرمز دور برد نیز یافت که به رنگ قرمز و نارنجی است. اطلاعات تصویری اشعه ایکس نیز در این تصویر ترکیبی در رنگ های آبی، آبی تیره، بنفش و مناطق فوران های با انرژی بالا را مثل ساختارهایی که با اشعه های ایکس و مادون قرمز دور برد فوران ها منطبق شده است با رنگ روشن نشان داده شده است.

دو تا از رصدخانه های فضایی آژانس های فضایی(ESA) با هم برای ساخت تصاویری از اتفاقات مهیبی که داخل کهکشان قنطورس با استفاده از طول موج های چند گانه ترکیب شده اند. رصدهای جدید، دیدی که از  قنطورس که احتمالا از برخورد دو کهکشان قدیمی تر پدید آمده است داریم را استحکام بخشیده است.

با اینکه مشاهدات قبلی در نور مرئی به یک ساختار عجیب در قنطورس خبر می داد. ترکیب دو مشاهده از دو رصدخانه ESA که در تقریبا دو قطب مخالف طیف الکترومغناطیسی کار می کنند جزئیات بیشتری از این ساختار پیچیده نشان می دهد. سر جان هرشل برای اولین بار در سال 1847 در حین یکی از رصدهایش از آسمان نیم کره جنوبی این کهکشان را کشف کرد. اکنون، 160 سال بعد، رصدخانه ای که نام وی را بر روی خود داشت نقش مهمی در پرده برداشتن از برخی از راز های این کهکشان بازی کرده است.

عکس های تازه ای که توسط رصدخانه فضایی هرشل که با کیفیت بی سابقه ای با طول موج های مادون قرمز دور برد نشان دهنده یک خراش از گرد و غبار های تیره است که از مرکز قنطورس در حال عبور و ناپدید شدن است.

عکس نشان دهنده حلقه داخلی و صاف کهکشان مارپیچی که دانشمندان بر این عقیده اند که به خاطر برخورد با یک کهکشان بیضی شکل که در فاصله کمی قرار دارد در دوره پیشین است. اطلاعات هرشل شواهد تولدهای شدیدی که برخی ستارگان دارند را که در نزدیکی مرکز کهکشان هستند را در کنار دو فوران در جریان از مرکز کهکشان را فاش کرده است که یکی از این فوران ها 15000 سال نوری طول دارد. ابر های تازه کشف شده که با فوران ها منطبق است را می توان با اشعه مادون قرمز دید.

گوران پیبرات از ESA گفت:"حساسیت مشاهدات هرشل ما را قادر می سازد تا نه تنها بتوانیم درخشش گرد و غبار درون و حول کهکشان را ببینیم، بلکه بتوانیم تابش های الکترون های داخل جت ها که با سرعتی در حدود سرعت نور به صورت مارپیچی حرکت می کنند را ببینیم.

رصدخانه اشعه ایکس ESA XMM-Newton یک درخشش پر انرژی از یکی از فوران ها را که وسعتش به بیش از 12000 سال نوری از هسته پر نور کهکشان می رسد ضبط کرده است. اشعه ایکس  XMM-newton نه تنها این مورد را نشان می دهد که فوران ها با فضای دور و برش و با مواد بین ستاره ای در ارتباط است، بلکه هسته بیش فعال و هاله گازی آن نیز در ارتباط است. نوربرت شارتل از ESA گفت:" XXM-Newton برای شناسایی پرتو های پخش شده ایکس بسیار مناسب است و برخی اوقات می گذارد که بتوانیم حول کهکشان ها برای اولین بار هاله ببینیم." فوران های دیده شده توسط هر دو ماهواره نشانه وجود یک سیاه چاله عظیم در مرکز کهکشان است- که 10 میلیون بار حجیم تر از خورشید ماست.

این همکاری منحصر به فرد، به همراه مشاهداتی که از زمین توسط نور مرئی صورت گرفته است برایمان یک دید جدیدی درباره اجسام بزرگی مثل سنتائوروس ای با یک سیاه چاله، تولد ستاره و برخورد دو کهکشان مشخص که همه با هم یک جا جمع شده اند به وجود آورده است.