مطالب علمی

ناسا به طور موفقیت آمیز طیف نگار ستاره ای با کیفیت بالای اِشل کلرادو یا CHESS را از سامانه پرتاب موشک شنهای سفید در نیومکزیکو پرتاب نمود.

در عمق فضا، شناور بین ستاره ها، مقدار زیادی اتمهای کربن، اکسیژن، هیدروژن وجود دارند که طی میلیونها سال به ستاره ها و سیاره های جدید تبدیل می شوند.

طیف نگار ستاره ای با کیفیت بالای اِشل کلرادو یا CHESS، موشک آزمایشی در حال آماده شدن برای یک پرواز شش دقیقه ای برای رصد محلی خیلی دورتر از منظومه خورشیدی جایی در نزدیکی محل تولد ستاره های جدید می باشد.

بنا به گفتۀ کوین فرنس این اتمها مواد خام مهم اجزای تشکیل دهنده نسل بعدی ستاره ها و سیاره ها می باشند. ما در حال اندازه گیریهای دقیق تعداد اتمهای گتبدیل شده به مولکولها می باشیم که نخستین گام برای تشکیل ستاره می باشد.

CHESS  مجهز به وسیله ای می باشد که به عنوان یک طیف نگار شناخته می شود که می تواند مقدار هر طول موج نوری که وجود دارد را تحلیل نماید.  CHESS در بالای جو زمین پرواز خواهد نمود تا به پرتوی فرای بنفش گسیل شده از یک ستاره درخشان نگاه کند، نوری که توسط جو از آن جلوگیری می شود و نمی تواند از سطح زمین دیده شود. همانطور که این نور به سمت زمین می رود با اتمها و مولکولهای بین ستاره ای برخورد می نماید، هر کدام از آنها می تواند طول موجهای خاصی از نور را حذف نماید. دانشمندها می دانند که طول موجها با چه چیزی حذف می شوند بنابراین با اندازه گیری آنچه که نور از دست می دهد، آنها می توانند نوع و میزان اتمها و مولکولهایی که در فضا وجود دارند را تشخیص دهند.

طیف نگار CHESS چنان رصدهای کامل و دقیقی را می تواند فراهم نماید که آنها نه تنها می توانند نوع اتمها و مولکولهای موجود را مشخص نمایند بلکه می توانند مقدار تندی حرکت و آشفتگی این گاز را هم مشخص نمایند. این اطلاعات با هم می تواند به تشخیص میزان تکامل یک ابر غبار کمک کنند.

استفاده از چیزی مانند

استفاده از چیزی مانند CHESS برای فهمیدن اینکه آیا کربن خنثی داریم یا یونیزه یا حتی مولکول مونوکسید کربن به ما اطلاعات بیشتری در مورد سن ابرها  می دهد و می تواند می تواند به دانشمندها کمک نماید تا بفهمند که چگونه ستاره ها از این ابرها به وجود می آیند. این هنوز شناخته شده نیست که چه مدت طول می کشد تا یک ابر شروع  به رمبش و تشکیل ستاره نماید. این مقدار می تواند هر چیزی بین 1 تا 100 میلیون سال باشد.

با پرواز چنان ابزار جدید پیشرفته ای بر روی یک موشک آزمایشی نسبتاً غیر گران، دانشمندان می توانند کاری بیش از جمع آوری داده های علمی خشک انجام دهند. آنها نیز این بخت را دارند که ابزارهای خود را آزموده و تایید نمایند، شاید روزی آنها به طور دراز مدت بر روی یک ماهواره در فضا پرواز نمایند.

بخش علمی مرکز علوم و ستاره شناسی تهران