رویت هلال ماه
زماني كه جدايي زاويه بين ماه و خورشيد به 7 درجه نرسيده است هلال ماه تشكيل نمي شود، دراین حالت ماه و خورشیددر حالت مقارنه هستندکه به دلیل پستي و بلندي هاي لبه ماه باعث مي شود سايه كوههاي ماه بخشهاي روشن آن را بپوشاند. و بایدحداقل 11 ساعت بگذرد تا اگر شرایط دیگر از جمله: سن ماه، مکث ماه، ارتفاع ماه، طول کمان ماه، ضخامت ماه در وسط، درصد روشنایی ماه و غیره ..که به چند عامل به اختصارتوضیح می دهیم.
با افزايش سن هلال(مدت زمان گذشته از مقارنه) به تدريج هلال ماه ضخيم تر مي شود.
سن هلال: هر چه سن هلال ماه بيشتر باشد، رويت آن آسان تر است. با افزايش سن هلال ، ماه فرصت بيشتري دارد تا از خورشيد فاصله بگيرد و سطح درخشان آن بيشتر مي شود. علاوه بر این عوامل مختلفي در رويت هلال ماه موثر خواهند بود ازجمله:
مدت مكث : هلال هاي شامگاهي پس از غروب خورشيد، غروب مي كنند. فاصله زماني بين غروب خورشيد و غروب ماه را مدت مكث مي گويند. هر چه مدت مكث بيشتر باشد ماه مدت بيشتري در آسمان است و آسمان تاريك تر مي شود و امكان رويت فراهم مي شود. البته مدت مكث هلال هاي باريك كمتر از يك ساعت ودربرخي ازموارد كمتر از 40 دقيقه است. معمولاً چنين هلال هايي بلافاصله پس ازغروب خورشيد قابل مشاهده نخواهند بود و رصدگر بايد دقايقي تحمل كند تا شرايط مناسب فراهم شود.
زمان غروب خورشيد : چون هلال ماه شامگاهي پس از غروب خورشيد مشاهده مي شود.هر چه خورشيد ديرتر غروب كند، سن و جدايي زاويه اي هلال افزايش مي يابد. بنابراين هر چه به سمت نواحي غربي برويم شرايط رويت هلال بهتر مي شود.
فاصله ماه از زمين : از آنحايي كه مدار ماه به دورزمين بيضي است بنابراين مطابق قانون دوم كپلر سرعت گردش ماه به دور زمين ثابت نيست.اگر مقارنه زماني اتفاق بيافتد كه ماه در حوالي حضيض مدارش باشد با سرعت بيشتري ازخورشيد فاصله مي گيرد و جدايي آن سريع تر افزايش مي يابد. چنين هلالي در مقايسه با هلال ماه هم سن كه در اوج است به مراتب راحت تر رويت مي شود.
اگر هلال ماه در شامگاه 29 ام ماه رويت شود، آن ماه به پايان رسيد است و فردا روز اول ماه بعد است ولي اگر هلال ماه در شامگاه روز 29 ام رويت نشد ماه 30 روزه مي باشد.