انقلاب زمستانی در شب یلدا
انقلاب زمستانی منشا بسیاری از جشن‌ها و آئین‌های باستانی در فرهنگ‌ها و تمدن‌های بشری محسوب می شود. شب یلدا یا شب چله از جمله این آیین ها و رسوم ایرانیان در این زمان است.
ایرانیان نزدیک به سه هزار سال است که به صورت جمعی و کنار هم در شب یلدا خود را سرگرم می کنند تا اندوه نبود و غیبت طولانی خورشید و تاریکی و سردی آن شب را فراموش کنند.
ایرانیان این شب تاریک را که در عین حال طولانی نیز هست با تولد دوباره خورشید به پایان می رسانند.
در زمان انقلاب زمستانی طول شب به بیشترین زمان خود رسیده و از آن لحظه به بعد به مرور طول شب کم شده وطول روز بلند می شود که این شب به عنوان طولانی ترین شب سال به شب یلدا نام گذاری شده است.
علت طولانی تر بودن شب یلدا چیست؟
خورشید در طول دایره البروج به جنوبی ترین نقطه در استوای سماوی می رسد، زمانی که خورشید به این نقطه می رسد برای ساکنان نیمکره شمالی دارای کمترین زاویه با افق بوده بنابراین طول روزها در کوتاهترین و شب ها در بلندترین حالت خود قرار دارد.
خورشید در این زمان در پایین ترین ارتفاع در آسمان قرار دارد زیرا در این زمان جهت قطب شمال سیاره ما نسبت به سطح مداریش دارای انحراف است و این محور در جهت خورشید قرار ندارد بلکه محور چرخش زمین دقیقاً در سمت مخالف خورشید است. بنابراین طول روزها در کوتاهترین و شب ها در بلندترین حالت خود قرار می گیرند
در زمان انقلاب زمستانی طول شب به بیشترین زمان خود رسیده و بعد از آن به مرور طول شب کم شده وطول روز بلند می شود. خورشید در لحظه شروع فصل از نظر طالع بینی وارد صورت فلکی جدی می شود و این بدین معنا است که طول جغرافیایی 270 درجه است ولی از نظر ستاره شناسی تازه وارد صورت فلکی قوس می شود.
انقلاب زمستانی چه زمانی رخ می دهد؟
انقلاب زمستانی در سال ۱۳۹۱ خورشیدی در ساعت ۱۴:۴۲ به وقت ایران، اول دیماه (۲۱ دسامبر ۲۰۱۲، ساعت ۱۱:۱۲ وقت جهانی) رخ می دهد.