دكتر محمد حیدری ملایری

دكتر محمد حیدری ملایری یكی از دانشمندانِ سرشناس جهانی در اخترشناسی و اختر فیزیك به شمار می رود . كشف هایش در زمینه ی ستارگانِ پُرجرم( massive ) ، یعنی ستارگانی كه جرمشان دست كم 10 برابر از جرم خورشید بیشتر است ، شناخته ی متخصصانِ این رشته است .

زندگینامه

دكتر محمد حیدری ملایری در سال 1326 در ملایر زاده شد و در خانواده ای فرهنگ دوست پرورش یافت . دكتر محمد حیدری ملایری از كودكی چنان به داستان های شاهنامه علاقه پیدا كرده بود كه پیش از رفتن به دبستان شعر های فردوسی را از بر می خواند . كلاس های اول و دوم دبستان را در ملایر گذراند و سپس با خانواده اش به تهران نقل مكان كرد .

وی در سال 1348 لیسانس فیزیك از دانشكده ی علوم دانشگاه تهران را اخذ نمود. سپس بعد گذران خدمت سربازی سه سال در موسسه ی انتشارات فرانكلین به ویراستاری كتاب های مربوط به دانش فیزیك پرداخت و در طی این مدت خود بیش از 10 كتاب فیزیك و اختر شناسی را از انگلیسی به فارسی ترجمه كرد .

اخذ دکتری دولتی فرانسه

در سال 1353 با بورس دولت فرانسه به پاریس رفت و در سال 1362 دكترای دولتی را ، كه بالاترین مدرك تحصیلی فرانسه به شمار می آید ، از دانشگاه پاریس اخذ نماید .در سال 1362 ، در جریان پژوهش برای تز دكترای خود ، به كشف جسم های ناشناخته ای در دو كهكشان همسایه ی ما ( كه ابرهای ماژلان Magellanic Clouds خوانده می شود ) نایل آمد . قبلا تصور می شد كه این جسم ها ستاره اند . پژوهش های این دانشمند بزرگ تا كنون در بیش از 100 مقاله ی علمی منتشر شد است.

نتایج تحقیقات علمی و پژوهش دکتر حیدری ملایری

مطالعات و پژوهش های دكتر حیدری ملایری بارها توسط اطلاعیه های علمی از جانب سازمان فضایی آمریكا ( NASA ) ، سازمان فضایی اروپا ( ESA ) ، مركز پژوهش های علمی فرانسه ( CNRS ) ، و رصد خانه ی پاریس به آگاهی همگان رسانده شده و در رسانه های گوناگون بازتاب جهانی یافته اند .

« جرم پیشینه یا ماكسیموم ستارگان » یكی از نتایج مطالعات علمی و جالب دکتر حیدری ملایری به شمار می رود . قبلا تصور می شد كه ستارگان می توانند جرمی تا حدود 500 برابر جرم خورشید داشته باشند اما دکتر حیدری ملایری ثابت كرد كه چنین ستاره هایی وجود ندارد و نشان داده است كه ستاره های پُرجرم تر از 120 برابر جرم خورشید در واقع یك ستاره نیستند ، بلكه از گروهی ستاره ی كم جرم تر تشكیل شده اند كه چون بسیار تنگاتنگ هم قرار گرفته اند و آنها را یك ستاره می پنداشته اند . این دستاورد پیامد های مهمی برای شناخت چگونگی به وجود آمدن ستارگان پُرجرم داشته است .

دکتر حیدری همچنین به زبان شناسی و تاریخ نیز دلبستگی دارد .با زبان های پهلوی ، فارسی باستان ، اوستایی ، سنسكریت ، یونانی ، و لاتین آشنایی دارد ، و در باره ی20 گویش زبان فارسی مطالعه كرده است .

و سال هاست كه در باره ی سیستم اصطلاح شناسی علمی در زبان فارسی به پژوهش می پردازد . نتیجه این كوشش ها ، فراهم آوردن « فرهنگ ریشه شناختی اختر شناسی و اختر فیزیك » به زبان های انگلیسی – فرانسه – فارسی است ، كه ایشان به عنوان كاری فرعی در دست دارد .

مسئولیت ها و سمت های دکتر حیدری ملایری

مشاور علمی سازمان های گوناگون پژوهشی اختر شناسی اروپایی و آمریكایی

محقق گروه اختر شناسان رصد خانه ی بزرگ اروپا ( ESO ) ،در كشور شیلی از 1367 تا 1370

معاونت دپارتمان اختر شناسی رصد خانه اروپایی

رهبری تز دكترای اختر فیزیك پژوهشگران اروپایی