سیاره زهره(ناهید)
مقدمه
زهره از بسیاری جهات شایان توجه است:
الف.به جز خورشید و ماه و ستاره های دنباله دار بسیار نادر،پرنورترین جرم آسمانی است.وقتی که در حد اعلای روشنی است ،به هنگام روز دیده می شود و در تاریکی شب از اشیا سایه می اندازد.
ب.از هر سیاره دیگری به زمین نزدیکتر می شود و به 42 میلیون کیلومتری آن می رسد.
پ.مدارآن از هر سیاره دیگری به دایره نزدیکتر است ،خروج از مرکز بیضی آن فقط 007ر0است وبا این حال ،چنان که خواهیم دید ،اطلاعات ما از آن بسیار کم است،زیرا هنوز هم سیاره" اسرار آمیز"است.
اطلاعات اساسی
فاصله تا خورشید کمترین 106،500،000کیلومتر، میانگین 107،600،000 کیلومتر،بیشترین 108،000،000کیلومتر، خروج از مرکز مدار: 007ر0 ، زاویه میل مدار با دایره البروج 40ر3
دوره تناوب حرکت انتقالی به دور خورشید:
نجومی 225 روز هلالی 584 روز
فاصله از زمین :کمترین42،000،000 کیلومتر، بیشترین260،000،000 کیلومتر، قطر زاویه ای :کمترین 11 ثانیه بیشترین 61 ثانیه ، قطر:12،250 کیلومتر، حجم:902ر0حجم زمین ، جرم: 82ر0جرم زمین ، چگالی :9ر0چگالی زمین ،شتاب گرانش سطحی:87ر0شتاب گرانش سطحی زمین ، سرعت گریز :5ر10 کیلومتردر ثانیه
دوره تناوب حرکت وضعی به دور محور :243 روز(در جهت معکوس)
زاویه میل استوای سیاره با مدار آن:3 درجه
دما
در راس ابرها تقریباً 15- درجه ، در پایین ابرها تقریباً 240 درجه ، در سطح سیاره تقریباً 480درجه ، نسبت بازتاب:8ر0
اهله زهره و قطر ظاهری آن
چون سیاره به خط واصل زمین به خورشید نزدیک شود،صورتی هلالی شکل پیدا می کند که با نزدیک تر شدن باریک تر می گردد.بر طولش افزوده و از ضخامتش کم میشود .درست پیش ا ز
آنکه زهره کاملاً ناپدید شود،هلال آن شش مرتبه بزرگتر از قطرش در حالت بدر است.هنگامی که سیاره مستقیماًمیان خورشید وزمین قرار می گیرد،گفته می شود که در مقارنه داخلی است.زهره زمانی در بدر است که نسبت به زمین در سوی دیگر خورشید قرار دارد.این نقطه را در مدار یک سیاره زیرین ،مقارنه خارجی (علیا) خوانند.
روشنی
روشنی قابل توجه زهره معلول چند عامل مساعد است:
الف.نزدیکی آن به خورشید
ب.نزدیکی آن به ناظر زمینی
پ.مقدار بزرگ نسبت بازتاب.زهره نزدیک به 80 درصد نوری را که از خورشید دریافت میکند،به فضا باز تاب می کند.
پر نورترین وضع درست پیش از عبور از مقارنه ی داخلی و بعد از آن است.به عبارت دیگر 36 روز قبل و 36 روز بعد از گذشتن از خط واصل زمین و خورشید.
عبور
در موارد نادر زهره مستقیماً از مقابل خورشید می گذرد.در این موقع تمام قرص خورشید گرفته نمی شود زیرا که زهره فقط سطح کوچکی از آن را می پوشاند.اگر سیاره از مرکز خورشید بگذرد ممکن است تا 8 ساعت طول بکشد.به علت زاویه میلی که صفحه مدار زهره با مدار زمین می سازد ،عبور از مقابل خورشید در هر مقارنه داخلی روی نمی دهد.در نتیجه ،زهره گاه در یک سو و گاه در سوی دیگر مدار زمین است، یعنی نیمی از وقت اندکی بالای دایره البروج است و در نیم دیگر اندکی زیر آن.در مقارنه داخلی ،وقتی که زهره بالا یا زیر دایره البروج است،عبور واقع نخواهد شد.
دو نقطه تقاطع مداریک سیاره و صفحه ای که زمین در آن حرکت می کند نقاط گره نامیده می شوند . یکی گره صعود یا عقده ی راس و دیگری گره نزول یا عقده ذنب نامیده شده است.خطی که این دو را بهم وصل میکند خط گره نامیده شده است.عبور زمانی اتفاق می افتد که خط واصل زمین وخورشید بر خط گره ها منطبق شود.
دوره تناوب حرکت وضعی
زهره در جهت عکس (در جهت حرکت عقربه های ساعت)هر 243 روز یکبار دوران می کند.محور دوران آن با خط قائم بر صفحه ی مدار زاویه ای چند درجه می سازد.مقادیر 584 روز (دوره ی هلالی ) و 243 روز (دوره تناوب حرکت وضعی) است که در نتیجه آن زهره همیشه به هنگام مقارنه ی داخلی وجه واحدی از خود را به زمین می نمایاند.
سطح سیاره
این سیاره دارای چندین کوه بسیار مرتفع و نیز تعداد زیادی فرو رفتگی در نقاط مختلف سطح است.دمای آن نزدیک به 485 درجه، با اندک تفاوتی بین بخش روشن و بخش تاریک سیاره می باشد.فشار در سطح سیاره برابر با 90 اتمسفر است.مقدار زیاد دمای سطحی به احتمال زیاد معلول اثر گلخانه است.
در مورد زهره اشعه ورودی خورشید می تواند از ابرها و جو سیاره به سطح آن نفوذ کند.تابش فرو سرخ خروجی بوسیله گازکربنیک موجود در جو جذب می شود.گاز کربنیک نسبت به تابش فرو سرخ کاملاًکدر است.
ابرها و جو زهره
قرائن زیر حاکی از آن ند که سیمای مرئی زهره،متشکل از ابرهای چگال است:
الف.روشنی زهره.ابرها منعکس کننده های خوبی اندو سنگ ها منعکس کننده های بدی.
ب.عکسهای معمولی قرص مایل به زرد یکنواختی را نشان می دهند.
پ.اطلاعات بدست آمده از سفینه هایی که از نزدیکی سیاره گذشته اند.
ت.مطالعه تغییرات روشنی ستاره قلب الاسد ،هنگامیکه زهره در سال 1959 از مقابل آن عبور کرد.
چون آب در زهره وجود ندارد.و یا مقدار آن فوق العاده کم است،قطراتی که ابرها را بوجود می آورد ،آب نیست. پیشنهادهایی که در مورد ترکیب این ابرها شده است؛از غبار تا اسیدسولفوریک را شامل می شود.