شفقهای قطبی
جو زمین غالباً منظره ای واقعی به نام نورهای شمالی یا شفق شمالی (آرورابوریلیس) و نورهای جنوبی شفق جنوبی (آرورا استرالیس) ایجاد می کند. در چنین مواردی، ناحیه هایی از آسمان که نزدیک به قطب شمال و قطب جنوب است روشنایی خاصی پیدا می کند که ممکن است شکلهای گوناگونی داشته باشد. منشاء چنین منظره ای باد خورشیدی، یعنی ذرات بارداری که از خورشید به زمین می رسند می باشند. این ذرات با میدان مغناطیسی زمین برهمکنش دارند. وقتی این ذرات در ارتفاع 300 کیلومتری به جو زمین وارد می شوند، اتمهای تشکیل دهند« جو را بمباران و آنها را برانگیخته می کنند. در این فرآیند، به علت وجود اتمهای گوناگون و میزان گوناگون برانگیختگی آنها، احتمال ایجاد برخی رنگهای طیف نور بیشتر است.
شواهدی در دست است که وقتی شفق در یک قطب ظاهر می شودٰ شفق بسیار شبیه به همان در قطب دیگر تشکیل می شود. به نظر می رسد. که الکترونها در مدتی کمتر از یک ثانیه، در امتداد خطوط مغناطیسی از یک قطب به قطب دیگر می رسند. بنابراین، وسیله ای ایجاد می شود که در تشکیل شفقها عملاً بین دو قطب ارتباط برقرار می شود.
بخش علمی مرکز علوم و ستاره شناسی تهران