انقلاب زمستانی در شب یلدا
ایرانیان نزدیک به سه هزار سال است که به صورت جمعی و کنار هم در شب یلدا خود را سرگرم می کنند تا اندوه نبود و غیبت طولانی خورشید و تاریکی و سردی آن شب را فراموش کنند.
ایرانیان این شب تاریک و سیاه که در عین حال طولانی نیز هست را با تولد دوباره خورشید به پایان می رسانند.
در زمان انقلاب زمستانی طول شب به بیشترین زمان خود رسیده و از آن لحظه به بعد به مرور طول شب کم شده وطول روز بلند می شود که این شب به عنوان طولانی ترین شب سال به شب یلدا نام گذاری شده است.
در این زمان خورشید در طول دایره البروج به جنوبی ترین نقطه در استوای سماوی می رسد، زمانی که خورشید به این نقطه می رسد برای ساکنان نیمکره شمالی دارای کمترین زاویه با افق بوده بنابراین طول روزها در کوتاهترین و شب ها در بلندترین حالت خود قرار دارد که این حالت برای نیمکره جنوبی برعکس این است.
خورشید در این زمان در پایین ترین ارتفاع در آسمان قرار دارد زیرا در این زمان جهت قطب شمال سیاره ما نسبت به سطح مداریش دارای انحراف است و این محور در جهت خورشید قرار ندارد بلکه محور چرخش زمین دقیقا در سمت مخالف خورشید است. بنابراین طول روزها در کوتاهترین و شب ها در بلندترین حالت خود قرار می گیرند.
خورشید در لحظه شروع فصل از نظر طالع بینی وارد صورت فلکی جدی می شود و این بدین معنا است که طول جغرافیایی 270 درجه است ولی از نظر ستاره شناسی تازه وارد صورت فلکی قوس می شود.